SUDAN'DA İNSALIK ONURU ACI ÇEKİYOR

Sudan, 15 Nisan 2023’ten bu yana ordu ile dış destekli Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında yoğun çatışmalara sahne oluyor. Ülkenin batısında yer alan Darfur bölgesinin en büyük kenti Faşir, son çatışmaların ardından büyük ölçüde HDK’nın kontrolüne geçti.

Paylaşımda, "ABD, Kuzey Darfur'daki Faşir'de HDK tarafından işlendiği bildirilen toplu vahşeti kınıyor. ABD, şehirdeki sivillerin ve komşu bölgelere kaçanların güvenliği konusunda ciddi endişe duymaktadır." ifadeleri kullanıldı.

 

Kentte binlerce sivilin zorla yerinden edildiği, çok sayıda silahsız kişinin öldürüldüğü ve işkenceye maruz kaldığı bildiriliyor. HDK mensuplarının bu ihlalleri içeren görüntüleri sosyal medyada paylaştığı da iddialar arasında.

"HDK kente girdikten sonra ilk 2 gün içinde 300 kadını öldürdü." diyen İshak, şöyle devam etti:

"Faşir'de kadınlar cinsel saldırı, şiddet ve işkenceye maruz kalıyor. Kentte insanlar; işkenceye, istismara, şiddete uğramaya, aşağılanmaya ve küçük düşürülmeye devam ediyor. Burada yaşananlar, sistematik bir etnik temizlik ve herkesin sessiz kalarak göz yumduğu büyük bir suçtur."

Saldırılar nedeniyle Faşir'den Tavila kasabasına kaçanların da tehlike altında olduğunu belirten İshak, "Çünkü bu bölgeler arasındaki yollar ölüm yoluna dönüştü." ifadesini kullandı.

Sudan'daki çatışmalar ve HDK güçlerinin ihlalleri

Sudan, 15 Nisan 2023'ten beri ordu ile dış destekli HDK arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.

Ülkenin batısındaki Darfur bölgesinin en büyük kenti Faşir, şiddetli çatışmaların ardından büyük ölçüde HDK'nın kontrolüne girdi.

On binlerce kişinin çatışmalardan kaçtığı kentte HDK'nın sivilleri zorla yerinden çıkardığı ve çok sayıda silahsız kişiyi öldürüp işkence ettiği anlar HDK mensuplarının paylaştığı videolara yansımıştı.

BM Uluslararası Göç Örgütü: Sudan'ın Faşir şehrinde yaklaşık 71 bin kişi yerinden oldu

Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM), bir hafta önce Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur eyaletinin merkezi Faşir'in kontrolünü ele geçirmesinin ardından kentten ve çevre köylerden yaklaşık 71 bin kişinin yerinden edildiğini bildirdi.

IOM açıklamasında, saha ekiplerinin, 1-2 Kasım tarihlerinde Kuzey Darfur’daki Faşir kentinde süren çatışmalar nedeniyle yaklaşık 8 bin 600 kişinin yerinden edildiğini tahmin ettikleri belirtildi.

Açıklamada, "Böylece, 26 Ekim-2 Kasım tarihlerinde Faşir kenti ve çevresindeki yerlerden toplam 70 bin 894 kişi yerinden edilmiş oldu." ifadeleri kullanıldı.

Ayrıca saha ekiplerinin, yollardaki güvensizliğin hareketliliği kısıtlayabileceğini, güvenlik durumunun halen gergin ve istikrarsız olduğunu ve nüfus hareketlerinin sürdüğünü bildirdiği ifade edildi.

"HDK, Faşir’de sivillere yönelik sistematik şiddet uyguluyor"

Sudan Sosyal Refah İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Selima İshak, Kuzey Darfur’un merkezi Faşir’de Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) kontrolü ele geçirmesinin ardından bölgede ağır insan hakları ihlallerinin yaşandığını belirtti.

Bakan İshak, Sudan'da 2023'ten bu yana ordu ile çatışan dış destekli HDK'nın Faşir kentinde yaptığı katliama ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

HDK unsurlarının sivillere yönelik yaygın şiddet, cinsel saldırı ve sistematik yıldırma taktikleri uyguladığını belirten İshak "Bu, sistematik bir etnik temizliktir ve sessiz kalan herkes bu suça ortak oluyor." ifadelerini kullandı.

İshak, HDK’nın Faşir’e girişinin ardından kentte ağır ihlaller yaşandığını, bölgede çekilen görüntülerin ve paylaşılan videoların olguyu gözler önüne serdiğini belirtti.

Faşir’de yaşananları 2023’te Batı Darfur eyaletine bağlı Cineyne kentindeki olaylarla kıyaslayan İshak, şunları kaydetti:

"Faşir’de yaşananlar, Cineyne’de 2023’te yaşananlara çok benziyor. Ancak o dönemde yaşananlar bu kadar yoğun şekilde belgelenmemişti. Artık çekim yapmak, karşı tarafı yenmek için kullanılan bir silah haline geldi."

HDK'nın yalnızca fiziksel şiddet değil, aynı zamanda psikolojik bir savaş yürüttüğüne işaret eden Sudanlı Bakan, "Suçlar doğrudan kayda alınıyor, bunlar izleyip zevk almak için belgeleniyor. Onlar için öldürme anı bir zafer duygusuna dönüştü. Bu psikolojik üstünlük, fiziki saldırıdan daha yıkıcı olabiliyor." ifadelerine yer verdi.

HDK’nın halkı boyun eğdirmek amacıyla videoları ve görüntüleri sistematik biçimde kullandığını belirten İshak, "Faşir’de halkı boyun eğdirmek Hızlı Destek Kuvvetleri’nin temel silahı oldu." dedi.

İki günde 300 kadın öldürüldü

İshak, HDK’nın kente girişinin ardından uyguladığı şiddetin boyutuna dikkat çekerek, "HDK kente girdikten sonra ilk iki gün içinde 300 kadını öldürdü." dedi.

Kadınlara yönelik saldırıların sistematik olduğunu vurgulayan Sudanlı Bakan, "Cinsel şiddet, işkence ve öldürme aynı anda uygulanıyor. Artık hiçbir kadın kendini dokunulmaz hissetmiyor." sözlerine yer verdi.

Bakan, bilinen tecavüz vakalarının en az 25 olduğunu ve saldırılarda bazı kadın gazetecilerin de hedef alındığını aktardı.

İshak, öldürülen kadınların bir kısmının cinsel şiddete veya işkenceye maruz kaldığını belirtti.

"Ölüm Yolu'nda hayatta kalanlar çok az"

İshak, Faşir’den kaçmaya çalışan sivillerin büyük tehlike altında olduğunu belirterek, kent ile Tavila arasındaki güzergahın halk arasında "ölüm yolu" olarak anıldığını söyledi.

Sudanlı Bakan, "Herhangi biri 'ölüm yolu'na çıktığında o kişinin hikayesinin sonunda hayatta kalma ihtimali çok düşüktür. Hayatta kalanlar az." dedi.

UNICEF verilerine atıf yapan İshak, binlerce ailenin açlık ve susuzluk içinde, 60 kilometreye varan yürüyüşlerle Tavila’ya ulaşmaya çalıştığını, bu kaçışların çaresizlik ve yorgunluk içinde gerçekleştiğini ifade etti.

"Bu, sistematik bir etnik temizliktir"

Bakan İshak, HDK’nın Faşir’i ele geçirmesiyle Darfur’un beş idari merkezinin HDK kontrolüne geçtiğini belirterek, "Eğer HDK Faşir’de kalmaya devam ederse, Darfur’daki herkesi yok edecekler." dedi.

İshak, uluslararası toplumun sessizliğini eleştirerek, "Dünya sessiz kaldıkça bu vahşet devam edecek." değerlendirmesinde bulundu.

Gazeteciler, çocuklar, yaşlılar, herkes korumasız

Bakan, HDK’nın eylemlerinin tüm yaş gruplarını hedef aldığını ifade ederek şunları söyledi:

"Hiçbir yaş veya statü koruma sağlamıyor. Bir bebek de, 85 yaşındaki bir kadın da hedef olabiliyor. Kadınlara dokunmak ve onları küçük düşürmek en yaygın ihlallerden biri oldu. Cinsel şiddet çocuklara kadar uzandı. Bazı çocukların annelerinin önünde istismar edilip öldürüldüğü belirtiliyor."

Yardım engelleri ve hükümetin çabası

Bakan İshak, bölgedeki insani yardım faaliyetlerinin ciddi şekilde kısıtlandığını belirterek, "Hükümet bu bölgelere ulaşamıyor ama biz yine de yardım etmeye ve insanları kurtarmaya çalışıyoruz. Bugün hala orada mahsur kalan insanlar var. Tek dileğim, yardıma gidenlerin öldürülmeden veya kaçırılmadan ulaşabilmesi." dedi.

İshak, yardım çalışanlarının güvenliği için bazı yardımların gizli yollarla ulaştırıldığını, doğrudan müdahalenin yerel aktörleri tehlikeye atabileceğini de söyledi.

Çatışmanın geniş yüzü

Sudan’da ordu ile HDK arasındaki çatışmalar 15 Nisan 2023’ten bu yana sürüyor. Darfur’daki çatışmalar ve HDK’nın iddia edilen saldırıları binlerce sivilin ölümüne, milyonlarca kişinin yerinden edilmesine yol açtı.

Bakan Selima İshak’ın açıklamaları, Faşir’de yaşandığı belirtilen ihlallerin kapsamına ve niteliğine dair uluslararası soruşturma çağrılarını güçlendirecek nitelikte. HDK liderliği geçmişte bazı "aşırılıklar"ın yaşandığını kabul etmiş olsa da, bağımsız bir soruşturma hala bekleniyor.